همه چیز درباره ویتامین دی

همه چیز درباره ویتامین دی: این ویتامین در واقع هورمونی موسوم به هورمون استروئید است، و چنانچه پوست در معرض نور خورشید قرار گیرد به واسطه‌ی کلسترول در بدن تولید می‌شود.

به همین دلیل، اغلب ویتامین D منسوب به ویتامین نور خورشید است.

اما از آنجایی که این روزها امکان قرار گرفتن در معرض نور خورشید به حد کفایت وجود ندارد، ضرورت ایجاب می‌کند که افراد این ویتامین را از برنامه‌ی غذایی( یا مکمل‌ها) تامین نمایند.

مصرف ویتامین D از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است، زیرا برای سلامت کامل ضروریست.

متاسفانه، تعداد انگشت‌شماری از غذاها حاوی مقادیر عمده‌ای ویتامین D هستند، به همین دلیل کمبود این ویتامین بسیار شایع است.

در واقع، بر اساس آمار منشر شده در سالهای ۲۰۰۶-۲۰۰۵، به طور قطع بیش از ۴۱.۶٪ از جمعیت امریکا از کمبود این ویتامین یا این هورمونِ حیاتی رنج می‌برند.

در این مقاله هر آنچه باید درباره‌ی ویتامین D بدانید گنجانده شده است.

ویتامین D چیست؟

ویتامین D در زمره‌ی ویتامین‌های محلول در چربی( A,D,EوK) به شمار می‌رود، این بدان معناست که در چربی یا روغن حل می‌شود و می‌تواند برای مدت طولانی در بدن ذخیره گردد.

نقش ویتامین D در بدن چیست؟

قرص ویتامین D ابتدا کاملا بی‌فایده است.

فعال شدن آن مستلزم پیمودن دو مرحله تغییر است.

ابتدا در کبد به کلسیفدیول یا ویتامین۲۵(هیدروکسی) D بدل می‌شود. بدین شکل در بدن ذخیره می‌گردد.

سپس در اغلب مواقع در کلیه‌ها به کالسیترویل یا به ویتامین ۱.۲۵ ( هیدروکسی) D2 تبدیل می گردد. این همان شکل فعال یا به تعبیری هورمون استروئید از ویتامین D است.

کالسیترویل در سرتاسر بدن حرکت می‌کند و به هسته‌‌‌ی سلولی می‌رسد. در آنجا با گیرنده‌هایی موسوم به گیرنده‌های ویتامین D که تقریبا در تک تک سلول‌های بدن یافت می‌شوند، فعل و انفعالاتی دارد.

هنگامی که شکل فعال ویتامین D از سوی این گیرنده‌ها محصور شود، برخی ژن‌ها را به جریان انداخته و برخی دیگر را از کار می‌اندازد و منجر به تغییراتی سلول می‌گردد. عملکرد آن مشابه با عملکرد اغلبِ هورمون‌های استروئیدی دیگر است.

نور خورشید بهترین روش برای جذب ویتامین D است.

هنگامی که پوست در معرض نور خورشید قرار گیرد، به واسطه‌ی کلسترول امکان تولید ویتامین D در پوست به وجود می‌آید. اشعه‌های ماوراء بنفش خورشید با طول موج ۲۸۰ تا ۳۲۰ انرژی مورد نیاز برای چنین واکنش‌هایی را فراهم می‌آورد.

چنانچه در مناطقی زندگی می‌کنید که پرتو خورشید در تمام طول سال فراوان است، احتمالا با خارج شدن از منزل در طی روز و چندبارحمام آفتاب در هفته می‌توانید ویتامین D مورد نیاز بدنتان را تامین نمائید.

به یاد داشته باشید که باید بخش اعظمی از بدن شما در معرض نور خورشید قرار گیرد. چنانچه فقط صورت و دست‌های شما در معرض نور باشد، قطعا ویتامین D چندانی تولید نخواهد شد.

همچنین، در صورت استفاده از عینک یا ضد آفتاب، تولید ویتامین D به حداقل و گاهی به صفر می‌رسد.

همین امر تردیدهایی در باب توصیه‌ها مبنی بر استفاده از ضد آفتاب برای مقابله با سرطان پوست بر جای می‌گذارد. استفاده از ضد آفتاب منجر به کمبود ویتامین D در بدن خواهد شد و عدم استفاده از آن منجر به بروز بیماری‌های دیگر می‌شود.

دریافت ویتامین دی

چنانچه مایلید ویتامین D بدن خود را از نور خورشید تامین نمائید، اطمینان حاصل کنید که به هیچ وجه دچار آفتاب سوختگی نمی‌شوید.

گرچه نور خورشید سالم است اما آفتاب سوختگی فرایند پیری پوست را تشدید کرده و خطر ابتلا به سرطان پوست را افزایش می‌دهد.

چنانچه باید برای مدت طولانی در معرض نور خورشید قرار بگیرید، ۱۰ تا ۳۰ دقیقه‌ی ابتدایی را بدون کرم ضد آفتاب سپری کنید اما پس از این زمان ( البته بستگی به حساسیت پوست شما دارد) و پیش از آنکه دچار آفتاب سوختگی شوید، کرم ضد آفتاب بزنید.

امکان ذخیره‌ی ویتامین D برای مدت طولانی، بین یک هفته تا چند هفته، در بدن وجود دارد، بنابراین برای تامین این ویتامین کافیست هر از گاهی در معرض نور خورشید قرار بگیرید.

همانطور که می‌دانید در تمامی کشورها فعالیت خورشید یکسان نیست. بنابراین افرادی که در مناطقی زندگی می‌کنند که از نور خورشید بی‌بهره‌اند( از جمله خود من) ضرورتا باید ویتامین D بدن خود را از مواد غذایی و مکمل‌ها، علی‌الخصوص در فصل زمستان، تامین کنند.

تعداد اندکی از مواد غذایی حاوی مقادیر زیادی از این ویتامین هستند.

گرچه ماهی‌های چرب همانند سالمون، ماهی خالخالی، شمشیر ماهی، قزل‌آلا، تن و ساردین منابع قابل توجهی از این ویتامین قلمداد می‌شوند، اما برای تامین ویتامین D در حد کفایت باید آنها را یک روز در میان در وعده‌های خود بگنجانید.

کمبود ویتامین D مشکلی خطیر است.

کمبود ویتامین D یکی از شایع‌ترین نمونه‌های کمبود مواد مغذیست.

کمبود این ویتامین برای برخی از افراد خطر جدی‌تریست. گرچه کمبود ویتامین D به طور میانگین ۴۱.۶٪ است اما این آمار در سیاهپوستان به ۸۲.۱٪ و در اسپانیول‌ها به ۶۲.۲٪ می‌رسد.

کمبود این ویتامین، افراد سالخورده را بیش از دیگران تهدید می‌کند.

افراد مبتلا به بیماری‌های خاص نیز احتملا با کمبود ویتامین D روبرو هستند. یکی از مطالعات در این زمینه نشان داد که ۹۶٪ از بیمارانی که دچار حمله‌ی قلبی شدند از کمبود ویتامین D رنج می‌بردند.

متاسفانه، کمبود ویتامین D، اپیدمی خاموش است. علائم آن معمولا مرموزند و بروز آن گاهی سالها و دهه‌ها به طول می‌انجامد.

همچنین مطالعات حاکی از آن است که خطر ابتلا به بیماری‌های قلبی، دیابت( نوع ۱ و ۲)، سرطان، زوال عقل و بیماری‌های خود ایمنی همانند تصلب بافت‌های چندگانه در افرادی که با کمبود ویتامین D مواجهند، بیش از دیگران است.همه چیز درباره ویتامین دی